والك كوهی یا بزوشاقه[ سیر وحشی یا سیر خرسی ]
والک کوهی نوعی سبزی وحشی و خودرو است که در رشته کوه البرز و فقط در فصل بهار می روید. سرشار از کلسیم و انواع ویتامین های نافع بدن است.
والک یکی از گونه های سیر و به اصطلاح نوعی سیرکوهی است. نام علمی آن Allium ursinum L و نام انگلیسی آن Board-leaved Garlic، wild Garlic و از خانواده Liliaceae می باشد.
با نام های پیاز خرسی، سیر جنگلی، سیر خرس نیز از آن یاد می شود. والک بسیار ملایم تر و شیرین تر از سیر معمولی است و بیشتر مصرف دارویی دارد. بوی آن شبیه پیاز است.
قسمت مورد استفاده ی والک، گیاه جوان و به ندرت از گیاه خشک شده یا عصاره آن است.
ترکیبات شیمیایی والک :
والک حاوی ترکیباتی مانند اسانس فرار که حاوی ترکیبات گوگردی است، می باشد. والک را در فصل بهار می چینند و برای فصول دیگر به دو روش فریز کردن و یا خشک کردن نگهداری می کنند. در صورتی که بخواهید سبزی والک را خشک کنید، حتماً باید به روش خشک کردن در سایه عمل کنید.
خواص و اثرات دارویی والک :
1-والک در موارد تصلب شرایین، اسهال، اتساع روده ای، آنفلوانزا، برونشیت، بیماری اسهال خونی از نوع آمیبی و سیاه سرفه به کار می رود.
2-خوردن آن تنفس را آسان و تنگی نفس را درمان مى کند.
3-مداومت در خوردن والک سبب ریزش موى سفید و در آمدن موى سیاه به جاى
آن می شود. این خاصیت به علت داشتن ف منگنز است که در آن زیاد بوده
و عامل سیاهى موى بدن انسان مى باشد
4- والک با انبساط ملایم عروق خونی سبب کاهش فشار خون می شود.
5-سرشار از ویتامین C بوده و داراى لعاب و صمغ زیاد مى باشد.
6-والک برای تصفیه خون بسیار مفید است و در ناراحتی های هاضمه کمک می کند و خواص پیاز آن تا حدود زیادی شبیه سیر است.
7- مصرف گیاه والک باعث کاهش قند و پیشگیری از افزایش فشار خون در مبتلایان به دیابت می شود.
8-والک یا سیر کوهی برای کسانی که تنگی عروق دارند و همچنین برای سرگیجه بسیار مفید است.
9-این گیاه ضد عفونى کننده ی قوى است؛ به هضم غذا کمک مى کند و ضد کرم معده و کرم کدو است.
10- اثر خوبى بر روى اعصاب دارد و از آن براى درمان نسیان، تقویت اعصاب و اشخاص فلج استفاده می کنند.
11-تسکین دهنده ی درد روماتیسم ، سیاتیک و نقرس مى باشد.
12-ادرار را باز مى کند و رنگ چهره را نیکو مى سازد.
13-پادزهر سموم حیوانى و غذایى هست.
14-مداومت در خوردن والک سبب ریزش موى سفید و در آمدن موى سیاه به جاى آن می شود. این خاصیت به علت داشتن ف منگنز است که در آن زیاد بوده و عامل سیاهى موى بدن انسان مى باشد. از این نظر شباهت زیادى به سیر دارد.
15-به علت داشتن املاح زیاد، خون را قلیایى کرده و اسیدی بودن آن را از بین مى برد.
16-میوه ی والک بسیار خنک و ضد رطوبت بدن است و راه ورود میکروب ها را به عروق مى بندد و از خونریزى و فساد خون جلوگیرى کرده و رقت خون را درمان مى کند.
17-ملین و اشتهاآور بوده و ادرار را زیاد مى کند.
سیر کوهی برای کسانی که تنگی عروق دارند و همچنین برای سرگیجه
بسیار مفید است
19-مسکن صفرا و پاک کننده صفرا از امعاء است.
20-بهترین درمان روماتیسم و تصلب شرائین است، براى کسانى که از درد معده رنج مى برند، میوه ى خوبى است و از تحریکات جلدى جلوگیرى مى نماید.
21-شربت والک براى مبتلایان به تب و آبله مرغان و سرخک بسیار مفید است. غرغره ی جوشانده ی آن براى درمان دردگلو و آنژین سود فراوان دارد.
22-سکنجبین میوه آن خنک کننده بوده و براى رفع یرقان و التهاب صفرا و کبد سودبخش است.
23-اگر بر روی پوست مالیده شود باعث قرمزی پوست می شود.
24-به صورت موضعی برگ های له شده ی آن را می توان برای از بین بردن آبسه و کورک به کار برد.
25-مالیدن عصاره میوه ى والک جهت زخم هاى آبدار و چرکى نافع بوده، آن ها را خشک مى کند و گل آن نیز همین خاصیت را دارد.
26-ضماد برگ والک جهت زخم هاى سرد و برآمدگى چشم از حدقه مفید است. عصاره ی برگ و ساقه ی آن که تازه چیده و کوبیده شده را با کمى صمغ مخلوط نمایید، جهت امراض چشم مخصوصا جوش پلک و ریزش اشک، ناخنه و ورم پلک چشم مفید مى باشد.
27-جویدن برگ والک جهت ورم لثه و رفع بى حسى آن مفید مى باشد. جوش هاى دهان را از بین مى برد و بوى بد دهان را برطرف مى نماید.
28-نوشیدن آب برگ و ساقه ی آن که تازه باشد با کمى صمغ عربى جهت تقویت معده و خونریزى معده و بند آمدن اسهال و معالجه بواسیر نافع است.
29-گل والک نیز اسهال را بند مى آورد و ضماد برگ آن بر روى دکمه بواسیر خونى نافع است.
30-نوشیدن جوشانده ى ریشه ی والک علاوه بر بند آمدن اسهال، سنگ کلیه و مثانه را خرد مى کند.
از برگ این گیاه تا می توانید استفاده کنید و چنان چه در اختیار ندارید از سیر معمولی چه از برگ و چه از پیاز آن میل نمایید. اثر گیاه تازه بهتر از پخته ی آن است. برگ آن را همراه با جعفری و پیازچه به صورت سبزی خوردن یا سالاد، سوپ، آش کوکوی بدون تخم مرغ می توانید تناول نمایید.
توجه: لازم به یادآوری است این گونه گیاهان وحشی را بدون شناسایی کامل نباید مصرف کرد.
خواص گیاه والك از زبان آقای شجاعی متخصص دارو سازی
یکی از فواید گیاه والک گیاه ناراحتی های دستگاه هاضمه را رفع می كند و .
متخصص داروسازی گیاهی گفت: تحقیقات نشان داده است كه گیاه والك ناراحتی های دستگاه هاضمه و گوارش را رفع می كند.
ایشان افزود: والك ، گیاهی از خانواده لیلیاسه و شبیه سیر است اما بوی آن ملایم تر و طعم آن شیرین تر از سیر است.
این عضو هیات علمی موسسه طب اسلامی و مكمل دانشگاه علوم پزشكی تهران اضافه كرد: والك، نوعی سبزی صحرایی و دارای برگ های بلند و نوك تیز و دم برگ بلندی است كه برای تصفیه خون، مفید است.
شجاعی گفت: این سبزی همچنین موجب كاهش كلسترول خون و كاهش خفیف سطح قند خون می شود.
وی، خواص آنتی اكسیدانی، ضد میكروبی و مهار تجمع پلاكت را از دیگر خواص والك برشمرد و افزود: گیاه والك می تواند برای مشكلات قلبی و عروقی مفید باشد.
متخصص داروسازی گیاهی اظهار داشت: هرچند تماس با گیاه والك می تواند برخی حساسیت های پوستی را ایجاد كند اما درعین حال پمادهای ساخته شده از عصاره این گیاه در درمان برخی از بثورات -دانه های- پوستی و كورك -نوعی جوش بزرگ پوستی- تاثیرگذار است.
شجاعی خاطرنشان كرد: والك كه در خارج از كشور به آن سیر خرسی می گویند ، پیاز زیرزمینی شبیه سیر دارد و در مناطق كوهستانی مانند رشته كوه های البرز و در مناطق فشم، همدان و كرمانشاه می روید.
وی یادآور شد: این سبزی صحرایی را فقط در فصل بهار می توان جمع آوری كرد اما می توان از سبزی خشك این گیاه نیز استفاده كرد اما در این حالت توصیه می شود از روش سایه خشك یا فریز برای نگهداری آن استفاده شود.
متخصص داروسازی گیاهی گفت: بهترین حالت استفاده از والك ، بصورت تازه است كه در مناطق گوناگون كشور به عنوان سبزی خوردن و گاهی در طبخ غذاها مانند كوكو بكار گرفته می شود.
گیاه والك در كوهستانهای اشكور :
گیاهی که در ارتفاعات اشکور می روید و به بوزشاقه معروف است. این گیاه در نواحی كوهستانی یافت می شود . یك گیاه وحشی می باشد . گیاهان وحشی دامنه های البرز بخصوص اشكور را اول باید خوب بشناسیم بعد با م مصرف كنیم چه بسا گیاهی را اشتباهی بجای گیاه دیگر مصرف كنیم اثر معكوس بدهد در صمن بعضی از این گیاهان ممكن است سمی باشند . گیاهان سمی بیشتر در گیاهان وحشی یافت می شود كه باید مواظب باشیم .
گیاه والك كه در اشكور به بوزشاقه معروف است در نواحی دیگر به اسم های دیگر نام برده می شود . این گیاه بنام های سیر وحشی ؛ سیر كوهی ، پیاز خرسی ؛ پیاز خرس ؛ سیر جنگلی شناخته می شود . مصرف گیاهان از جمله گیاه والك بصورت تازه بهتر از پخته آن است كه همراه سبزیجات دیگر بعنوان سبزی خوردن هم می تواند مصرف شود . برگ آن را همراه با جعفری و پیازچه به صورت سبزی خوردن یا سالاد، سوپ، آش کوکوی بدون تخم مرغ می توانید تناول نمایید. این گیاه وحشی خودرو فقط سه ماه در سال یعنی فصل بهار می روید بهتر است .برای قلب و گوارش و رماتیسم و دهها بیماری مفید است .
در اشكورات دهها نوع گیاه دارویی یافت می شود كه اكثر در فصل بهار می رویند . امیدواریم مسئولین محترم اكیب هایی را این فصل به ارتفاعات این منطقه گسیل دارند تا با شناسایی و آموزش این گیاهان هم مردم را از مصرف داروهای شیمیایی دور كنند هم ممر درامدی برای كشاورزان محترم بشود تا فقط به گل گاوزبان و امثالهم اكتفا نكنند. مردم اشكور كمترین اطلاعات را راجع به این گیاهان دارویی دارند . مثلا" خواص گیاه آقطی یا پیلم را نمی دانند وقتی هم به آنها میگویی این فواید را دارد با تعجب می خندند . پدر بزرگ من در كودكی به قزوین رفته بود از مصرف كنگر توسط تعجب كرده بود و به بازاریان گفته این گیاه در اشكور فقط مورد مصرف دام و یابو هست نه انسان . متاسفانه با درگز یا داس تمام گیاهان مثل آقطی ؛ گزنه ؛ گنگر .را هرس می كنند و می ریزند دور تا مثلا باغشان زیباتر شود .
بنظر حقیر باید مردم را به مطالعه دعوت كرد فرهنگ سازی كرد تا فقط به كشت و فروش چند گیاه بسند نكنند .
اشكور دهها نوع گیاه دارویی دارد ولی فقط چند نوع آنرا می شناسند و پرورش می دهند . گناهی ندارند چون اطلاعات ضعیف و نادرست دارند اصلا فرهنگ سازی نشده . كشور ما از هر نظر غنی از معادن و ثروت خدادادی و فراوان از گیاهان دارویی و جوانان سالم و باهوش اما متاسفانه مطالعات جوانان و مردم ما كم است . یك جوان هم باید رومه بخواهد هم اخبار گوش دهد هم كتاب بخواند هم مطلب علمی و هم مطلب تاریخی . باید چند ساعت مطالعه داشته باشد اما بعضی حتی در هفته چند دقیقه هم مطالعه نمی كنند .
البته نسبت به ده سال قبل اشكور از نظر علمی پیشرفت داشته مثلا دهها وبلاگ و سایت به مردم اشكور خدمت رسانی می كنند امیدواریم استفاده كنند. حقیر گاهی برای گردآوری مطلب ساعتها وقت می گذارم دلم باین خوش است كه هم ولایتی هایم استفاده كنند .
نویسنده اسماعیل اشكور كیایی http://www.esmaeil-eshkevarkia.blogfa.com/post/117
درباره این سایت